Nawozy wapniowe a środki wapnujące – czym się różnią?
- NEF
- 28 maj
- 4 minut(y) czytania
W rolnictwie, a szczególnie w temacie nawożenia bardzo często spotykamy się z pojęciami „nawozy wapniowe” i „środki wapnujące”. Choć brzmią podobnie, ich funkcje są różne i warto rozumieć, kiedy sięgnąć po które z nich. W tym artykule wyjaśniamy, czym się różnią i dlaczego to rozróżnienie jest tak ważne dla zdrowia Twojej gleby i obfitości plonów.
Czym są nawozy wapniowe?
Nawozy wapniowe to produkty zawierające wapń jako składnik odżywczy. Ich głównym celem jest odżywienie roślin, zwłaszcza tych o wysokim zapotrzebowaniu na ten pierwiastek. Terminem tym określić można zarówno wapno, jak i inne nawozy dostarczające roślinom składników odżywczych.
Dlaczego wapń jest ważny dla roślin?
Wapń odgrywa kluczową rolę w:
budowie ścian komórkowych (wpływa na jędrność i odporność tkanek),
rozwoju systemu korzeniowego,
przyswajaniu innych składników pokarmowych (np. azotu i potasu),
zwiększaniu odporności na choroby i stresy środowiskowe.
Niedobór wapnia objawia się m.in. deformacjami liści, problemami z zawiązywaniem owoców czy zamieraniem wierzchołków wzrostu. Niedostateczne zaopatrzenie w wapń powoduje zaburzenia wzrostu części nadziemnej rośliny jak i systemu korzeniowego.
Gdy roślinom brakuje wapnia, stają się dużo bardziej podatne na choroby. Na przykład, pomidory, papryka czy jabłka często cierpią wtedy na suchą zgniliznę lub plamistość podskórną. Z kolei na plantacjach kapusty czy selera można zauważyć brzeżne zamieranie liści. Co więcej, jeśli po suchym okresie nastąpi nagły wzrost wilgotności, owoce i warzywa z niedoborem wapnia – zwłaszcza jabłka, czereśnie i pomidory – mają tendencję do pękania.
Należy tu również zaznaczyć, że wapń jest pierwiastkiem mało mobilnym w roślinie. Oznacza to, że dla roślin o ciągłym wzroście takich jak pomidory, niezbędne jest regularne dostarczanie wapnia.
Rodzaje nawozów wapniowych
Do nawozów wapniowych zaliczamy m.in.:
saletrę wapniową (Ca(NO₃)₂) – szybko działający nawóz, zawierający wapń i azot,
chlorek wapnia (CaCl₂) – stosowany głównie w uprawach warzywniczych i sadownictwie, aby poprawić jędrność owoców,
nawozy wieloskładnikowe z dodatkiem wapnia – np. dla pomidorów czy truskawek,
granulowane formy wapna węglanowego i dolomitowego – Choć głównym zadaniem jest regulacja pH to dostarczają wapń jako składnik odżywczy. Jego zaletą jest bezpieczne i długotrwałe działanie.
A czym są środki wapnujące?
Środki wapnujące to zupełnie inna grupa produktów, których podstawowym zadaniem jest odkwaszanie gleby, czyli regulacja jej odczynu pH i przywrócenie równowagi chemicznej i biologicznej gleby. Kwaśne gleby to poważny problem w Polsce – szacuje się, że ok 60% gleb wymaga wapnowania.
Dlaczego odkwaszanie gleby jest ważne?
Kwaśny odczyn gleby powoduje:
ograniczenie dostępności składników pokarmowych (np. fosforu, potasu, magnezu),
wzrost toksycznych form glinu i manganu,
pogorszenie struktury gleby i warunków życia mikroorganizmów,
spadek plonów i jakości upraw.
Środki wapnujące poprawiają odczyn gleby, dzięki czemu rośliny mogą lepiej wykorzystać to, co już jest w glebie – i co dostarczamy im w postaci nawozów. Ogranicza to więc konieczność stosowania nadmiernych ilości nawozów i zmniejsza znacząco koszty nawożenia.
Więcej o tym jak ważne jest odkwaszanie gleby przeczytasz w naszym poradniku:
Rodzaje środków wapnujących
Najczęściej stosowane środki wapnujące mające na celu regulację pH gleby to:
Wapno węglanowe – Są to najczęściej rozdrobnione lub zmielone skały wapienne (np. kreda, mączka wapienna czy granulat). Działają wolniej, ale za to bardziej stabilnie i długotrwale niż wapna tlenkowe. Ich wpływ na mikroorganizmy glebowe jest znikomy. Zawartość CaO waha się zazwyczaj od 40% do ponad 50%.
Dolomit – Są to środki pochodzące ze skał dolomitowych, zawierające zarówno wapń, jak i magnez (ważny makroelement dla fotosyntezy). Działają podobnie do nawozów węglanowych – powoli i długotrwale. Wapno z dodatkiem magnezu, polecane na gleby ubogie w ten pierwiastek.
Wapno tlenkowe i półtlenkowe – bardzo silnie i szybko działające, wymagające zachowania ostrożności przy stosowaniu (głównie na gleby ciężkie i mocno zakwaszone).
Środki wapnujące mogą występować w różnych formach fizycznych takich jak:
Sypkie (pyliste)- Trudniejsze w aplikacji ze względu na pylenie.
Granulowane- Najczęściej węglanowe lub dolomitowe występujące w formie wygodnych granulek. Są łatwe w aplikacji za pomocą standardowych rozsiewaczy, nie pylą, a ich precyzyjne dawkowanie pozwala na optymalne wykorzystanie składników. Mogą być stosowane w mniejszych, corocznych dawkach.
Czy nazwy „środki wapnujące” i „nawozy wapniowe” można stosować zamiennie?
W praktyce rolniczej jak również w handlu zdarza się, że nazwy nawozy wapniowe i środki wapnujące są stosowane zamiennie. Jednak z punktu widzenia ich funkcji w glebie – to nie to samo.
Cecha | Nawozy wapniowe | Środki wapnujące |
|---|---|---|
Główne zadanie | Odżywianie roślin wapniem | Odkwaszanie gleby i jednoczesne dostarczanie wapnia |
Działanie na pH gleby | Zazwyczaj niewielkie lub żadne | Wyraźne podnoszenie pH |
Szybkość działania | Szybkie (np. saletra wapniowa) | Zależna od formy (np. dolomit – wolno) |
Przykłady | Saletra wapniowa, chlorek wapnia | Dolomit, wapno węglanowe, granulaty |
Kiedy stosować nawóz wapniowy, a kiedy środek wapnujący?
Jeśli gleba ma odpowiedni odczyn (pH), ale występują niedobory wapnia – sięgnij po nawóz wapniowy.
Jeśli gleba jest kwaśna (pH < 5,5) – w pierwszej kolejności ureguluj odczyn gleby środkiem wapnującym.
Jeśli pH i zawartość wapnia są niskie jednocześnie – wybierz produkt wapnujący, który dostarczy też wapń, np. dolomit lub granulaty węglanowe.
Podsumowanie
Choć terminologia może być myląca, nawozy wapniowe i środki wapnujące to dwie różne grupy produktów. Jedne karmią rośliny wapniem, drugie poprawiają warunki w glebie. Aby uzyskać najlepsze efekty, warto zacząć od analizy gleby: sprawdzić pH i zawartość składników pokarmowych. Dopiero wtedy można świadomie dobrać środek – czy to wapnujący, czy typowo nawozowy.
Zapraszamy do naszego sklepu gdzie można zapoznać się z ofertą NEF zawierającą naturalne granulaty wapnujące na bazie dolomitu. Skontaktuj się z nami, a nasi specjaliści pomogą dobrać odpowiedni produkt dla Twoich potrzeb
Dowiedz się więcej:
Comments